پیشینه و مبانی نظری بزه، بزهکار، بزهکاری

پیشینه و مبانی نظری بزه ، بزهکار ، بزهکاری : در جرم شناسی پدیده های بزه ، بزهکار و بزهکاری به عنوان سه رکن اصلی در نظر گرفته می شود . بنابراین در ادامه ، سعی در ارائه یک تعریف برای هر کدام از این ارکان داریم . هر عملی که در جامعه قوانین را نقض کند و مجازات در پی داشته باشد « بزه » نامیده می شود . هر جرمی که صورت می گیرد ، دارای علل سازنده ای است که بر روی فرد اثر می گذارد و او را به سوی ناسازگاری و نابهنجاری سوق می دهد . پی آمد این سوق دادنها ، ارتکاب خطا است و خاطی را به یک تعبیر « بزهکار » می نامند . بزهکاری مجموعه ای از جرایمی است که در یک زمان و مکان معین به وقوع می پیوندد . ژامبو مرلن در این زمینه می نویسد :« بزهکاری پدیده ای است که بدون توجه به بزهکار ، می توان آن را مورد بررسی قرار داد و تراکم جرم ، اهمیت گونه های مختلف جرایم ، تغییرات اجتماعی جرایم رااز نظر مکان ، زمان ، نژاد ، مذهب و … دقیقاً تحقیق کرد . لاک ساین  ( 2000 ) نیز در این زمینه می نویسد : « بزهکاری یک میکروب اجتماعی است . این میکروب در محیطی که آمادگی پروراندن تبهکار نداشته باشد ، بروز نکرده و جرمی اتفاق نمی افتد . در ایران نیز بزهکاری به کل جرایمی گفته می شود که در صورت ارتکاب به موجب قوانین قصاص ، دیات ، حدود و تعزیرات دارای مجازات هستند ( علیقلی زاده ، 1391 ). خاستگاه جرم الف ) محیط اجتماعی : محیط اجتماعی بر اثر عوامل مختلفی افراد را به طرف ارتکاب جرم می کشاند ؛ پس لازم است برای بررسی بهتر موضوع ، محیط اجتماعی را از چند منظر مورد بررسی قرار دهیم . محیط اجتماعی را می‌توان به محیط های خانوادگی ، اتفاقی ، انتخابی و تحمیلی تقسیم کرد که هر کدام از این محیط ها به سهم خود تأثیر بسزایی در بروز رفتار انحرافی و ارتکاب جرم دارد ( وفائي و روشن ، 1386 ). ۱ ) محیط خانوادگی : خانواده محیطی است که شخص بدون این که حق انتخاب داشته باشد در آن متولد می شود و در این محیط شخصیت وی پی ریزی می شود . این محیط رابطه مستقیمی با بروز انحرافات اجتماعی از جمله ارتکاب جرم دارد . باید توجه داشت که وقتی محیط خانواده رو به هم گسیختگی می رود ، غالباً منجر به فرار کودکان از منزل ، مدرسه و ولگردی می شود و آنها را به ارتکاب جرایم مختلف می‌کشاند . بنابراین می توان گفت که فرآیند تربیت زیستی - اجتماعی کودک از خانواده آغاز می شود . خانواده نیز جمعی کوچک از یک جامعه بزرگ است . خانواده و محیطی که کودک در آن متولد می شود و رشد می‌یابد ، نقش مهمی در رشد جسمی و روانی و تکوین شخصیت کودک ایفا می کند ؛